.jpg)
5 Μάι 2014
του Δημήτρη Αντώνογλου
Σύμφωνα με το παρακάτω δημοσίευμα της Καθημερινής, δόθηκε σε διαβούλευση μέχρι της 8 Μαΐου το νομοσχέδιο που επιφέρει «σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που η Πολιτεία διαχειρίζεται τους αιγιαλούς και τις παραλίες της χώρας,»
http://www.kathimerini.gr/764449/article/epikairothta/ellada/ti-allazei-stoys-aigialoys
Διαβάζοντας το άρθρο με κυρίευσε τρόμος για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνέπειες που θα επιφέρει το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αν ψηφιστεί. Είχα στο μυαλό μου τις εικόνες από την καταστροφή της ακτογραμμής της Ισπανίας την προηγούμενη δεκαετία και είχα αναφερθεί σχετικά με τις αρνητικές συνέπειες που έχουν τέτοιου είδους παρεμβάσεις στον ίδιο τον τουρισμό σε ομιλία μου στο Διεθνές Επιστημονικό συνέδριο “Τουρισμός σε νησιωτικές περιοχές” που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Αιγαίου το 2001 στη Χίο. Έσπευσα λοιπόν να συζητήσω ένα – ένα τα σημεία του νομοσχεδίου με την Περιβαλλοντολόγο κυρία Ελένη Πολύζου και οι χειρότεροι φόβοι μου επιβεβαιώθηκαν.
Με την ασυδοσία που επιτρέπει το νομοσχέδιο, το παράκτιο τοπίο σχεδόν ολόκληρης της χώρας, θα υποστεί δραματικές αλλαγές εν ριπή οφθαλμού και καθίσταται πλέον σχεδόν σίγουρο, ότι θα καταργηθεί η ελεύθερη και απρόσκοπτη πρόσβαση πολιτών στην παραλία. Δηλαδή με απλά λόγια, θα πληρώνουμε για να κολυμπήσουμε στον τόπο μας, o οποίος θα υποστεί και τεράστια οικολογική καταστροφή.
Το φυσικό τοπίο, και κύρια η εξαιρετικής φυσικής αισθητικής ακτογραμμή της χώρας, καθώς και τα μνημεία και παραδοσιακά οικιστικά σύνολα, που γειτνιάζουν σ’ αυτή, θα αλλοιωθούν από ανεξέλεγκτες κατασκευές, ασύμβατες με το τοπίο, και τις παράλληλες δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν. Είναι δε, βέβαιη η αύξηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και ακουστικής όχλησης.
Οι ελεύθερες μπαζώσεις/επιχωματώσεις θαλάσσιου χώρου, θα επηρεάσουν την θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα. Επίσης η αυξημένη ανθρώπινη δραστηριότητα θα ασκήσει σημαντικές πιέσεις στο παράκτιο περιβάλλον, σε σπάνια και απειλούμενα βιολογικά είδη, και σε πολλούς ευαίσθητους βιότοπους και τοπία με σημαντική αισθητική αξία.
Το πρόσχημα για όλον αυτό τον Αρμαγεδώνα είναι οι «επενδύσεις» και η «τουριστική ανάπτυξη». Για ποια τουριστική ανάπτυξη όμως μιλάμε; Για μια ανάπτυξη με πακέτα «all inclusive», που καθιστά τον πολυεθνικό tour operator (που είναι πολλές φορές ταυτόχρονα και ο ξενοδόχος – «επενδυτής») σχεδόν αποκλειστικό επικαρπωτή του συνόλου της τουριστικής δαπάνης; Αυτήν που εμποδίζει την διάχυση του τουρισμού στον χώρο και των ωφελειών του σε ευρύτερα κοινωνικά στρώματα; Αυτήν που καταστρέφει τους αρχικούς πόρους που συνέθεσαν την τουριστική ελκυστικότητα του τόπου, δηλαδή το φυσικό, δομημένο και πολιτισμικό περιβάλλον, αντικαθιστώντας την με μια σκηνοθετημένη αυθεντικότητα; Αυτήν που αποκλείει τους ντόπιους από την πρόσβαση στις ομορφιές του τόπου τους ιδιωτικοποιώντας την λαϊκή ιδιοκτησία; Αυτήν που καθιστά de facto ως αποκλειστικό το μονοδιάστατο μοντέλο μαζικού τουρισμού «ήλιος, άμμος, θάλασσα» με την εξάρτηση, τον έλεγχο και τους εκβιασμούς των tour operators το οποίο έχει αποτύχει καθολικά από την
Ισπανία μέχρι την Ταϊλάνδη και έχει εγκαταλειφθεί αφήνοντας ανεπανόρθωτες οικολογικές και οικονομικές καταστροφές; Η επιστημονική τουριστική βιβλιογραφία, βρίθει μελετών τέτοιων περιπτώσεων.
Η Χίος έχει την ευλογία να διαθέτει ένα μοναδικό, πλούσιο περιβάλλον σε όλες του τις διαστάσεις που δίνει την δυνατότητα ανάπτυξης πληθώρας ειδικών θεματικών μορφών τουρισμού, που διαχέονται, στον χώρο, τον χρόνο και την κοινωνία, διατηρώντας ανέπαφη την τουριστική ελκυστικότητα και για τις επόμενες γενιές. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να στοχεύει σε μια ποιοτική αγορά τουριστών με σημαντικά μεγαλύτερη δυνατότητα δαπάνης, η οποία θα καταναλώνει προϊόντα και υπηρεσίες που θα παράγονται στη Χίο. Με αυτό τον τρόπο ο τουρισμός κινεί, τον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, μεγιστοποιώντας τις πολλαπλασιαστικές επιδράσεις στην οικονομία. Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που ονειρεύονται ένα ξενοδοχείο 500 κλινών πάνω στα Μαύρα Βόλια και όλη την ακτογραμμή της Χίου με εικόνα παρόμοια με αυτής του Καρφά, αλλά με απείρως χαλαρότερους όρους δόμησης και εκμετάλλευσης από τους υπάρχοντες. Τέτοιου είδους οπτικές, εδώ και χρόνια έχουν δημιουργήσει δικαίως σκεπτικισμό στη Χιακή κοινωνία σχετικά με τον αν πρέπει να αναπτυχθεί τουριστικά το νησί ή όχι. Εμείς, στον Περιφερειακό Συνδυασμό της Αγλαΐας Κυρίτση «Βόρειο Αιγαίο, Γόνιμη Γραμμή, λέμε ναι στον Τουρισμό, αλλά λέμε ναι σε έναν τουρισμό που αφήνει άθικτη την μοναδική ομορφιά του νησιού μας, την οποία καμαρώνουμε, για να την απολαμβάνουν όλοι, ντόπιοι και επισκέπτες. Έναν τουρισμό που δημιουργεί θέσεις εργασίας και ουσιαστική ανάπτυξη για τα χωριά και την πόλη της Χίου, από το Βορά ως τον Νότο. Έχουμε συναίσθηση της μυσταγωγίας του τόπου μας, που προκαλεί δέος στον επισκέπτη. Έχουμε επίγνωση της αυθεντικότητας του τοπίου και του πολιτισμού μας. Έχουμε την πολιτική βούληση και την επιστημονική γνώση για να σχεδιάσουμε τουριστική ανάπτυξη, με τον σεβασμό που αρμόζει στη Χίο μας και θα το πετύχουμε.
Ο Δημήτρης Αντωνόγλου είναι υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος με τον συνδυασμό της Αγλαΐας Κυρίτση «Βόρειο Αιγαίο, γόνιμη γραμμή». Είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού στο «Σχεδιασμό, Διοίκηση και Πολιτική του Τουρισμού», του Πανεπιστημίου Αιγαίου στη Χίο.
aplotaria.gr
Τι αλλάζει στους αιγιαλούς
Στο ν/σ του υπουργείου Οικονομικών αφαιρούνται όλοι οι περιορισμοί όσον αφορά την έκταση που μπορεί να παραχωρηθεί σε απλή χρήση, όπως ξαπλώστρες.
Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που η Πολιτεία διαχειρίζεται τους αιγιαλούς και τις παραλίες της χώρας, με στόχο, μεταξύ άλλων, την ενίσχυση της επιχειρηματικής εκμετάλλευσης της ακτογραμμής προωθούνται με το σχετικό σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομικών. Ανάμεσα στις προτάσεις βρίσκονται η μείωση των περιορισμών που ισχύουν σήμερα στην παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας σε δήμους και ιδιώτες, η νομιμοποίηση αυθαιρέτων που χρησιμοποιούνται για επιχειρηματικούς σκοπούς, αλλά και η διευκόλυνση της κατασκευής έργων που εξυπηρετούν παραθαλάσσιες επιχειρήσεις.
Το σχέδιο νόμου τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Μαΐου. Οπως προβλέπεται μεταξύ άλλων:
1. Αφαιρούνται όλοι οι περιορισμοί στην έκταση που μπορεί να παραχωρηθεί σε απλή χρήση (λ.χ. ξαπλώστρες, αναψυκτήρια). Στην ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η παραχώρηση έκτασης μεγαλύτερης των 500 τ.μ., ενώ υπάρχει υποχρέωση δημιουργίας ελεύθερων «ζωνών» 100 μέτρων.
2. Αφαιρούνται όλες οι αναφορές στην υποχρέωση ελεύθερης και απρόσκοπτης πρόσβασης στον αιγιαλό, καθώς και η απαγόρευση της παραχώρησης της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας. Η μόνη αναφορά είναι ότι στις παραχωρήσεις πρέπει «να περιλαμβάνονται όροι χρήσης που να διασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού, ύστερα από αιτιολογημένη στάθμιση των συμφερόντων που εξυπηρετούνται ή βλάπτονται».
3. Διευκολύνεται η δημιουργία μόνιμων κατασκευών από ιδιώτες για επιχειρηματικό σκοπό. Μοναδική προϋπόθεση είναι η παραχώρηση «να κρίνεται απολύτως απαραίτητη για την επίτευξη του [επιχειρηματικού] σκοπού» από τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι παράκτιες ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας μπορούν να επεκτείνουν μόνιμα τις εγκαταστάσεις τους στη ζώνη από την παραλία έως και τη θάλασσα.
4. Επιτρέπεται η επιχωμάτωση (μπάζωμα) θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρηματικής δραστηριότητας που έχει ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις ή έχει εγκριθεί ΕΣΧΑΔΑ ή ΕΣΧΑΣΕ (ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ή ιδιωτικών ακινήτων).
5. Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών (έναντι οικονομικού ανταλλάγματος) που βρίσκονται στον αιγιαλό και την παραλία, που χρησιμοποιούνται όχι για κατοικία, αλλά για επιχειρηματικούς σκοπούς. Η δυνατότητα αυτή δεν είχε δοθεί έως σήμερα από τους νόμους για τη νομιμοποίηση της αυθαίρετης δόμησης (ν. 4014/11, ν. 4178/13) για τον αιγιαλό, τα δάση και τους αρχαιολογικούς χώρους, ως αντίθετη στη συνταγματική επιταγή.
Η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να νομιμοποιήσει αυθαίρετα στον αιγιαλό είναι επόμενο να τερματίσει την εκστρατεία του υπουργείου Περιβάλλοντος (Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων - ΕΥΕΚΑ) για κατεδάφιση αυθαιρέτων με πόρους του Πράσινου Ταμείου. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια και παρουσιάζει ιδιαίτερη κινητικότητα τους τελευταίους μήνες. Χαρακτηριστικά, πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ημερίδα με τη συμμετοχή των εμπλεκομένων (εκπροσώπων των υπηρεσιών τεχνικού ελέγχου και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων) με θέμα την οργάνωση και επίσπευση της διαδικασίας κατεδαφίσεων και τη χρηματοδότησή τους από το Πράσινο Ταμείο. Σε συνέχεια αυτής, ο γενικός επιθεωρητής Περιβάλλοντος Παν. Μέρκος ζήτησε από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στις 3 Απριλίου την αποστολή συγκεντρωτικών πινάκων αυθαιρέτων. «Μέχρι σήμερα έχουν αποσταλεί στην ΕΥΕΚΑ περί τα 3.000 πρωτόκολλα κατεδάφισης αυθαιρέτων στον αιγιαλό από όλη την Ελλάδα», λέει στην «Κ» η επικεφαλής νότιου τομέα της υπηρεσίας, Δέσποινα Ποδαρά. «Το Πράσινο Ταμείο θα διαθέσει ένα εκατ. ευρώ για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και δάση το 2014 και προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε τις υπηρεσίες».
Το σχέδιο νόμου τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τις 8 Μαΐου. Οπως προβλέπεται μεταξύ άλλων:
1. Αφαιρούνται όλοι οι περιορισμοί στην έκταση που μπορεί να παραχωρηθεί σε απλή χρήση (λ.χ. ξαπλώστρες, αναψυκτήρια). Στην ισχύουσα νομοθεσία απαγορεύεται η παραχώρηση έκτασης μεγαλύτερης των 500 τ.μ., ενώ υπάρχει υποχρέωση δημιουργίας ελεύθερων «ζωνών» 100 μέτρων.
2. Αφαιρούνται όλες οι αναφορές στην υποχρέωση ελεύθερης και απρόσκοπτης πρόσβασης στον αιγιαλό, καθώς και η απαγόρευση της παραχώρησης της αποκλειστικής χρήσης αιγιαλού και παραλίας. Η μόνη αναφορά είναι ότι στις παραχωρήσεις πρέπει «να περιλαμβάνονται όροι χρήσης που να διασφαλίζουν την πρόσβαση του κοινού, ύστερα από αιτιολογημένη στάθμιση των συμφερόντων που εξυπηρετούνται ή βλάπτονται».
3. Διευκολύνεται η δημιουργία μόνιμων κατασκευών από ιδιώτες για επιχειρηματικό σκοπό. Μοναδική προϋπόθεση είναι η παραχώρηση «να κρίνεται απολύτως απαραίτητη για την επίτευξη του [επιχειρηματικού] σκοπού» από τον γενικό γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι όλες οι παράκτιες ξενοδοχειακές μονάδες της χώρας μπορούν να επεκτείνουν μόνιμα τις εγκαταστάσεις τους στη ζώνη από την παραλία έως και τη θάλασσα.
4. Επιτρέπεται η επιχωμάτωση (μπάζωμα) θαλάσσιου χώρου για την εξυπηρέτηση επιχειρηματικής δραστηριότητας που έχει ενταχθεί στις στρατηγικές επενδύσεις ή έχει εγκριθεί ΕΣΧΑΔΑ ή ΕΣΧΑΣΕ (ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ή ιδιωτικών ακινήτων).
5. Το σχέδιο νόμου προβλέπει επίσης τη δυνατότητα νομιμοποίησης αυθαίρετων κατασκευών (έναντι οικονομικού ανταλλάγματος) που βρίσκονται στον αιγιαλό και την παραλία, που χρησιμοποιούνται όχι για κατοικία, αλλά για επιχειρηματικούς σκοπούς. Η δυνατότητα αυτή δεν είχε δοθεί έως σήμερα από τους νόμους για τη νομιμοποίηση της αυθαίρετης δόμησης (ν. 4014/11, ν. 4178/13) για τον αιγιαλό, τα δάση και τους αρχαιολογικούς χώρους, ως αντίθετη στη συνταγματική επιταγή.
Η πρόθεση του υπουργείου Οικονομικών να νομιμοποιήσει αυθαίρετα στον αιγιαλό είναι επόμενο να τερματίσει την εκστρατεία του υπουργείου Περιβάλλοντος (Επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Ειδική Υπηρεσία Επιθεώρησης και Κατεδάφισης Αυθαιρέτων - ΕΥΕΚΑ) για κατεδάφιση αυθαιρέτων με πόρους του Πράσινου Ταμείου. Η προσπάθεια έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια και παρουσιάζει ιδιαίτερη κινητικότητα τους τελευταίους μήνες. Χαρακτηριστικά, πρόσφατα πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα ημερίδα με τη συμμετοχή των εμπλεκομένων (εκπροσώπων των υπηρεσιών τεχνικού ελέγχου και των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων) με θέμα την οργάνωση και επίσπευση της διαδικασίας κατεδαφίσεων και τη χρηματοδότησή τους από το Πράσινο Ταμείο. Σε συνέχεια αυτής, ο γενικός επιθεωρητής Περιβάλλοντος Παν. Μέρκος ζήτησε από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις στις 3 Απριλίου την αποστολή συγκεντρωτικών πινάκων αυθαιρέτων. «Μέχρι σήμερα έχουν αποσταλεί στην ΕΥΕΚΑ περί τα 3.000 πρωτόκολλα κατεδάφισης αυθαιρέτων στον αιγιαλό από όλη την Ελλάδα», λέει στην «Κ» η επικεφαλής νότιου τομέα της υπηρεσίας, Δέσποινα Ποδαρά. «Το Πράσινο Ταμείο θα διαθέσει ένα εκατ. ευρώ για κατεδαφίσεις αυθαιρέτων σε αιγιαλούς και δάση το 2014 και προσπαθούμε να κινητοποιήσουμε τις υπηρεσίες».
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου